Rejestracja i monitorowanie

Obowiązki i procedury raportowania

W trakcie okresu przejściowego Komisja Europejska będzie odpowiedzialna za:

  • Zarządzanie przejściowym rejestrem CBAM.
  • Analizę raportów CBAM dostarczanych przez podmioty zgłaszające oraz przekazywanie krajowym organom nadzorczym listy raportów potencjalnie niezgodnych z regulacjami CBAM.
  • Monitorowanie procesu implementacji CBAM, jego postępów, ryzyka obchodzenia systemu oraz ocenę wpływu CBAM na eksport, towary przetworzone, przepływy handlowe i kraje rozwijające się.
  • Opracowywanie aktów wykonawczych w formie:
  • Aktów dotyczących okresu przejściowego, zadań raportujących i infrastruktury raportowania w połowie 2023 r.
  • Aktów dotyczących autoryzacji zgłaszających oraz rejestru CBAM w połowie 2024 r.
  • Aktów wykonawczych odnoszących się do emisji pośrednich, weryfikacji, akredytacji weryfikatorów, opłat za emisję CO2, informacji dla organów celnych, i innych aspektów systemu w połowie 2025 r.
  • Przygotowanie w połowie 2025 r. prawodawstwa wtórnego w zakresie akredytacji weryfikatorów oraz procedur kupna i sprzedaży certyfikatów.
  • Wprowadzenie Wspólnej Platformy Centralnej dla obrotu certyfikatami do końca okresu przejściowego.

W razie konieczności Komisja przygotuje również akty dotyczące krajów zwolnionych, regulacje energetyczne oraz środki przeciwdziałające omijaniu przepisów.

Definicja emisji bezpośrednich i pośrednich

  • Emisje bezpośrednie to emisje generowane bezpośrednio w trakcie produkcji towarów objętych CBAM, w tym wytwarzanie ciepła i chłodu, niezależnie od miejsca ich produkcji. Jeśli produkcja ciepła i chłodu odbywa się poza instalacjami, powstałe emisje traktowane są jako bezpośrednie.
  • Emisje pośrednie to emisje związane z produkcją energii elektrycznej wykorzystywanej podczas wytwarzania towarów objętych CBAM.
  • Wliczane są również emisje bezpośrednie i pośrednie związane z produkcją używanych prekursorów, aby dokładnie określić całkowite emisje bezpośrednie i pośrednie towarów CBAM.
  • W fazie przejściowej, do celów monitorowania, importerzy muszą zgłaszać zarówno emisje bezpośrednie, jak i pośrednie wszystkich towarów w zakresie CBAM. Od 1 stycznia 2026 r., CBAM będzie dotyczyć głównie bezpośrednich emisji z produkcji żelaza/stali, aluminium, i wodoru, podczas gdy importerzy cementu i nawozów będą zobowiązani do raportowania zarówno emisji bezpośrednich, jak i pośrednich.

Zapewnienie wiarygodności przekazywanych danych

Komisja Europejska, we współpracy z organami państw członkowskich, będzie nieustannie monitorować zgłaszane emisje i powiązany handel, aby wykryć ewentualne praktyki omijania przepisów CBAM i niezgodności z prawem. Dodatkowo, w końcowym etapie, zostaną przeprowadzone audyty, których wyniki posłużą do szczegółowej analizy ilości emisji oraz ich przypisania do poszczególnych typów

Odpowiedzialność za raportowanie

W okresie przejściowym, organy celne będą informować osoby zgłaszające o ich obowiązkach raportowania. Osobą zgłaszającą może być importer lub pośrednik celnym, zależnie od tego, kto dokonuje zgłoszenia celne. Wybór formy komunikacji z osobami zgłaszającymi pozostaje w gestii organów celnych.

Odpowiedzialność za raportowanie spoczywa na jednym z następujących podmiotów:

  • Importer, jeśli sam dokonuje zgłoszenia celne w swoim imieniu i na swoje konto, oraz posiada odpowiednie zezwolenia na składanie takich zgłoszeń.
  • Pośredni przedstawiciel celny, w sytuacjach gdy zgłoszenie dokonywane jest przez pośrednika wyznaczonego zgodnie z odpowiednimi przepisami, zwłaszcza gdy importer nie ma siedziby w UE. Pośrednik taki musi mieć siedzibę w UE i spełniać określone wymagania.

Wielu pośrednich przedstawicieli celnych i ich zastępcy

Importer może korzystać z usług różnych pośrednich przedstawicieli celnych, gdzie każdy z nich odpowiada za zgłaszanie określonych towarów CBAM. Każdy przedstawiciel posługuje się własnym numerem EORI, co zapobiega podwójnemu liczeniu emisji.

Pośrednik celny może również reprezentować wielu importerów i zgłaszać ich towary, składając jedno kwartalne sprawozdanie dla wszystkich towarów objętych CBAM, za które dokonał zgłoszenia. Nie jest możliwe składanie wielu raportów za ten sam okres sprawozdawczy.

Centralizowane raportowanie przy różnych numerach EORI

Domyślnie, raportowanie CBAM odbywa się indywidualnie przez zgłaszających z różnymi numerami EORI. Oznacza to, że raporty dla różnych spółek zależnych są przygotowywane oddzielnie.

Jednak grupy przedsiębiorstw mogą wyznaczyć jednego pośredniego przedstawiciela celnego do centralizowanego wykonania obowiązków CBAM i celnych dla całej grupy.

Możliwe jest również, aby jeden podmiot grupy pełnił rolę pośrednika celnego dla importowanych towarów CBAM przez całą grupę. Każdy pośrednik pełniący rolę zgłaszającego musi jednak także spełniać związane z tym obowiązki celne.

Ponadto, jeden podmiot grupy może składać raporty CBAM w imieniu innych podmiotów grupy jako usługodawca. W takim przypadku, inne podmioty grupy nadal są odpowiedzialne za zgłaszanie i prawne obowiązki związane z raportowaniem CBAM, a usługodawca musi przedłożyć oddzielne raporty dla każdego podmiotu, w tym dla towarów, które sam importuje.

nie złożyłem sprawozdania na czas. co teraz?

  • Nieprzedłożenie raportu CBAM w wyznaczonym okresie sprawozdawczym jest uznawane za naruszenie przepisów Rozporządzenia Wykonawczego, co może skutkować nałożeniem sankcji.
  • Gdy zgłaszający nie przedstawi raportu CBAM w ustalonym terminie, odpowiedni krajowy organ zwróci się z prośbą o jego złożenie poprzez przejściowy rejestr CBAM. W przypadku, gdy zgłaszający nie jest zarejestrowany w rejestrze, organ ten podejmie próbę kontaktu bezpośrednio.
  • Jeśli zgłaszający potrzebuje złożyć raport po upływie terminu, powinien skontaktować się z odpowiednim organem swojego państwa członkowskiego. To odbywa się przez opcję złożenia wniosku w Rejestrze Przejściowym CBAM. Zgłaszający, którzy nie są zarejestrowani, powinni skorzystać z informacji kontaktowych dostępnych w „Wstępnym wykazie właściwych organów krajowych dla mechanizmu korekty na granicach” dostępnym na stronie internetowej CBAM, w sekcji dotyczącej zgłoszeń.
  • Odpowiedni krajowy organ przekaże zgłaszającemu unikalny numer referencyjny, który pozwoli na korzystanie z opcji „Wniosek o opóźnione złożenie raportu” w Rejestrze Przejściowym CBAM. Po otrzymaniu tego numeru, zgłaszający ma 30 dni na dostarczenie brakującego raportu.